Ngô Đình Diệm (Tân sửu 1901 – Quí mão 1963)
Ngô Đình Diệm (Tân sửu 1901 – Quí mão 1963). Tổng thống chính quyền Sài Gòn (từ 1955-1963), quê làng Đại Phong, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình, có sách chép ông tự khai sinh năm 1895 (Ất Mùi), con Ngô Đình Khả (một đại thần triều Thành Thái, cựu chưởng giáo trường Quốc học).
Thuở nhỏ học tại Huế, năm 1918 học trường Hậu bổ. Tốt nghiệp năm 1919, khởi đầu làm quan (từ năm 1920) tại Thừa Thiên, Quảng Trị, năm 1930 làm Quảng đạo tỉnh Ninh Thuận. Năm 1933, nhân nội các Nguyễn Hữu Bài bị buộc từ chức, Bảo Đại đứng đầu nội các, Ngô Đình Diệm được cử làm Thượng thư (Bộ trưởng) bộ Lại (tương tự bộ Nội vụ) sung cơ mật viện đại thần.
Năm 1934, từ chức Thượng thư bộ Lại, vì tranh chấp với Phạm Quỳnh và mâu thuẫn với Pháp. Từ đó Ngô Đình Diệm trở nên một nhân vật chống đối Phạm Quỳnh, gia nhập phe Cường Để và thường âm thầm xê dịch liên lạc với các phần tử khác từ Huế đến Sài Gòn, có một thời gian ẩn mình ở tòa giám mục Vĩnh Long, nơi anh ruột là Ngô Đình Thục làm giám mục. Năm 1945 bị Nhật loại không cho làm thủ tướng chính phủ thân Nhật.
Sau Cách mạng tháng Tám bị các lực lượng cách mạng tạm giữ một thời gian ngắn, rồi được phóng thích về sống ẩn dật ở Đà Lạt với em là Ngô Đình Nhu. Năm 1950 sang Mĩ sống tại các chủng viện lớn ở Mĩ (như Maryknall, Lake-wood)và Đại học Michigan Hoa Kì.
Năm 1954 được Bảo Đại mời làm thủ tướng do Mĩ chỉ đạo, thay nội các Bửu Lộc. Sau khi cầm quyền (năm 1955) ông lật đổ Bảo Đại. Từ đó Ngô Đình Diệm trực tiếp đối đầu với cách mạng Việt Nam, âm thầm phá hoại hiệp định Genève với ý đồ chia cắt đất nước. Khi cầm quyền Ngô Đình Diệm dùng chính sách gia đình trị, gồm 4 anh em ruột: Ngô Đình Nhu, Ngô Đình Cẩn, Ngô Đình Luyện và Trần Lệ Xuân (vợ Nhu), với các nhân vật trong gia đình thông gia (Trần Văn Chương) cùng các thế lực khác đàn áp nhân dân và các lực lượng đối kháng.
Ngày 2-11-1963 anh em Ngô Đình Diệm bị các thế lực khác – do Mĩ dàn dựng và tổ chức – giết chết trong cuộc đảo chính ngày 1-11-1963 trên đường từ Chợ Lớn về Sài Gòn.
Nhân vật lịch sử Việt Nam