Khi bị viêm, lợi có màu
đỏ nhẹ hoặc đỏ rực, sưng nề và có thể chảy máu tự nhiên hay khi có tác động nhẹ
như chải răng, đặc biệt miệng bị hôi khi nói chuyện, có thể đau khi chải răng.
Nguyên nhân gây viêm lợi
Ai cũng có thể bị viêm
lợi, trong đó yếu tố nguy cơ nhất là vệ sinh răng miệng chưa đúng cách. Nhiều
nghiên cứu còn cho thấy các yếu tố có thể làm tăng khả năng viêm lợi sau đây:
di truyền, những người mẫn cảm với bệnh thường có cơ địa di truyền, nghĩa là trong
gia đình có bố hay mẹ bị viêm lợi thì các con của họ cũng dễ bị viêm lợi.
Nguyên nhân gây viêm lợi
gồm 2 nhóm:
Nhóm thứ nhất là do yếu
tố làm giảm sức đề kháng của lợi và tăng sự tấn công của vi khuẩn bao gồm:
Thời kỳ thai nghén và dậy
thì có sự thay đổi hormon trong cơ thể khiến lợi đáp ứng mạnh hơn với các kích
thích của vi khuẩn và sản phẩm đào thải của vi khuẩn gây viêm lợi.
Hoặc ở những người do
thiếu hụt vitamin A, B, C, D, canxi, fluor... khiến lợi nhạy cảm hơn với kích
thích của vi khuẩn, niêm mạc dễ bị hoại tử và chất lượng mô răng kém đi nên dễ
gây viêm lợi.
Do bệnh tiểu đường, ung
thư bạch cầu hay AIDS hoặc đối với người bệnh phải sử dụng thuốc: Các thuốc
điều trị động kinh, chống loại tổ chức ghép hay thuốc giảm huyết áp dễ gây phì
đại lợi. Với nguyên nhân này bạn cần gặp bác sĩ khám để rõ tình trạng của mình,
từ đó có kế hoạch điều trị thích hợp.
Nhóm nguyên nhân thứ 2 là
do liên quan tới mảng bám răng bao gồm do cao răng: Cao răng được thành lập do
sự vôi hóa của mảng bám răng. Bề mặt cao răng không trơn nhẵn như bề mặt răng
nên vi khuẩn trong nước bọt dễ bám lên hơn. Răng có cấu trúc phức tạp như các
lồi men vùng cổ răng, hay rãnh lõm vùng cổ răng, hay răng lệch lạc chen chúc
khiến mảng bám dễ tích tụ, khó làm sạch.
Ngoài ra, do miếng trám
răng hay răng giả sát hoặc dưới lợi: Khi không được làm nhẵn hoặc phồng ra so
với răng ban đầu sẽ làm nhồi nhét thức ăn, khó khăn trong vệ sinh răng miệng
tạo sự lưu giữ các mảng bám vi khuẩn. Thời gian miếng trám hay phục hình răng
càng dài thì tổn thương vùng quanh răng càng nặng...
Chải răng đúng cách và khám răng định kỳ để phòng ngừa viêm lợi.
Dấu hiệu nhận biết
Viêm lợi nói
riêng hay bệnh quanh răng nói chung là bệnh tiến triển thầm lặng. Bệnh viêm lợi
phần lớn không gây đau, bạn phải để ý mới biết mình bị viêm lợi vì nhiều khi
bạn chỉ thấy khó chịu nhiều năm sau khi đã bị viêm lợi. Tuy nhiên, bệnh có thể
tiến triển đến khi gây đau do mưng mủ, áp-xe. Nhưng bạn đừng chờ đến khi bệnh
đã nặng như thế mà hãy tìm các triệu chứng sớm hơn của viêm lợi như: lợi mềm,
sưng hoặc chảy máu, thường thấy nhất là chảy máu khi đánh răng.
Khi bệnh tiến
triển nặng lên dẫn đến viêm quanh răng, thì lợi sẽ tụt nhiều, xương ổ răng tiêu
đi, răng lung lay, đau âm ỉ, trong những đợt cấp của bệnh có thể đau dữ dội,
sưng nề nhiều, khi ấn vào dưới lợi của nhóm răng, thấy có mủ vàng xanh chảy ra.
Thay đổi màu của lợi từ hồng sang đỏ sẫm. Khi thấy lợi của bạn bị sưng, dễ chảy
máu và có màu đỏ sẫm thay vì màu hồng, bạn nên đi khám ngay. Giai đoạn đầu viêm
lợi, lợi thường sưng nề hơn là đau. Nếu bạn đi khám nha sĩ càng sớm, bạn càng
có cơ hội giữ được lợi khỏe và ngăn ngừa viêm lợi tiến triển thành viêm nha chu
nặng hơn. Bí quyết để xác định sức khỏe của lợi là độ sâu của túi lợi được tạo
nên giữa lợi và răng.
Lời khuyên của thầy thuốc
Bệnh viêm lợi
thường khỏi sau khi lấy cao răng, loại bỏ các mảng bám răng. Việc lấy cao răng
và mảng bám sẽ loại bỏ nguồn kích thích lợi, tạo điều kiện để lợi nhanh liền
các tổn thương. Viêm lợi nặng tiến triển thành nha chu, phải điều trị bằng
kháng sinh kết hợp với thủ thuật làm sạch các túi lợi. Nếu viêm nha chu giai
đoạn muộn, cần phải phẫu thuật để điều trị.
Phòng bệnh
quan trọng nhất là vệ sinh răng tốt bằng cách chải sau các bữa ăn và trước khi
đi ngủ. Bạn nên chọn bàn chải có lông mềm, đầu tròn để không gây tổn thương lợi
khi chải răng, to vừa phải để làm sạch được cả hàm răng của bạn. Thuốc đánh
răng nên chọn loại có chứa fluor và có độ xút nhẹ. Chải răng đúng cách: chải
mặt trong, mặt ngoài, mặt nhai của răng. Không dùng tăm xỉa răng mà dùng chỉ tơ
nha khoa làm sạch kẽ giữa 2 răng. Cần sử dụng các loại nước súc miệng để giữ
cho môi trường miệng thơm tho. Đi nha sĩ khám răng định kỳ 6 tháng - 1 năm/lần
để phát hiện sớm bệnh răng miệng. Hạn chế sử dụng thuốc lá, rượu, có chế độ ăn
khoa học và cân bằng.